سرمایهگذاری در صنعت پتروشیمی (تحلیل صفحه 50 کتاب سال صنعت پتروشیمی)
نویسنده: دکتر محمدطاهر کرمانی
1- جمع کل سرمایهگذاری در صنعت پتروشیمی ایران در حد فاصل سال 1338 تا 1398 یعنی از سال تاسیس رسمی شرکت پتروشیمی شیراز تا 60 سال پس از آن، 75 میلیارد دلار بوده است.
2- اگر از منظر ابرروندهای کشوری به اعداد و احجام سرمایهگذاری در صنعت پتروشیمی ایران نگاه بیندازیم، به این نتایج میرسیم:
الف. از زمان تاسیس صنعت پتروشیمی در سال 1338 تا 1358 در مجموع اندکی بیش از دو میلیارد دلار در صنعت پتروشیمی کشور سرمایهگذاری صورت پذیرفته است. یادمان باشد که این 20 ساله دقیقا همان 20 سالی است که ایران از یک کشور سنتی کشاورزی به یک کشور رو به صنعتیسازی به پیش میرود.
ب. حد فاصل سالهای 1358 تا 1368 که سال اول آن در دولتهای مهندس بازرگان، دکتر بنی صدر و شهید رجایی گذشته است و هشت سال آن، دوران ریاست جمهوری آیتالله خامنهای و دولتهای سوم و چهارم بوده است. در تمامی این 120 ماه یعنی دوران نه ماهه دولت موقت، دوران 16.5 ماهه بنی صدر، دوران یک ماهه شهید رجایی و دوران 94 ماهه رهبر معظم انقلاب، تماما کشور در التهاب، بحران و جنگ تحمیلی درگیر بوده است. با این حال، در این سالها اندکی بیش از 6 میلیارد دلار در صنعت پتروشیمی کشور سرمایهگذاری شده است.
ج. در حد فاصل سالهای 1368 الی 1376، یعنی در دوران سازندگی مرحوم آیتالله رفسنجانی، مجموع سرمایهگذاری در صنعت پتروشیمی بیش از 11 میلیارد دلار بوده است.
د. مجموعه سرمایهگذاری در صنعت پتروشیمی در دولتهای ششم و هفتم، یعنی دوران حجتالاسلام سید محمد خاتمی برابر با بیش از 16 میلیارد دلار بوده است.
ه. در حد فاصل سالهای 1384 تا 1392، یعنی دولت هشتم و نهم آقای دکتر احمدینژاد، کل سرمایهگذاری در صنعت پتروشیمی کشور بیش از 20 میلیارد دلار بوده است.
و. در 6 سال نخست دولت یازدهم و دوازهم، یعنی حد فاصل سال 1392 تا 1398، بیش از 19 میلیارد دلار در صنعت پتروشیمی کشور سرمایهگذاری شده است.
3- توسعه پایدار و پیوسته صنعت پتروشیمی نیازمند تامین سرمایه است. تا انتهای سال 98 به منظور تحقق 67.7 میلیون تن ظرفیت اسمی صنعت پتروشیمی، در زیرساختهای مورد نیاز از جمله اسکلهها، خطوط لوله و طرحهای در دست اجرای جهش دوم و سوم، جمعا 75 میلیارد دلار سرمایهگذاری شده است.
4- یک قاعده سرانگشتی از سرمایهگذاری، تولید و اشتغال در صنعت پتروشیمی جهان میگوید به ازای هر یک میلیارد دلار سرمایهگذاری در بالادست صنعت پتروشیمی، یک میلیون تن به ظرفیت تولید افزوده میشود و هزار نفر مستقیما به استخدام واحدهای تولیدی در میآیند. ملاحظه میشود که این قاعده سرانگشتی، با دقت بسیار بالایی کم و بیش در مورد رشد، توسعه و تکامل صنعت بالادست پتروشیمی ایران صادق است.