چگونه تحلیل SWOT می‌تواند به ما در کسب خودآگاهی کمک کند؟
نویسنده: کلی اسکار مترجم: دکتر سید محمد محسن امامت
ما همواره به ترکیبی از خودآگاهی درونی و بیرونی نیاز داریم تا در هر جنبه‌ای از کار و زندگی خود موفق شویم. اما چگونه توانایی‌های خود را به شکلی توسعه دهیم که نقاط ضعف خود را درک کرده و نقاط قوت خود را تقویت کنیم؟
SWOT مخفف نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهاست. انجام این تحلیل خیلی هم ساده نیست؛ چرا که نیاز به صداقت زیادی دارد تا بتوانیم توضیح مناسبی از اینکه ما چه کسی هستیم و چه کاری می‌توانیم (و نمی‌توانیم) انجام دهیم، ارائه کنیم. این تحلیل به ما کمک می‌کند تا خودآگاهی کسب کنیم و این خودآگاهی برای رشد فردی ما بسیار مهم خواهد بود. در ادامه به اجزای چهارگانه این تحلیل می‌پردازیم.
S: مخفف Strengths و به مفهوم نقاط قوت است.
سوال اصلی مطرح در این قسمت این است که: “نقاط قوت من چیست؟”. علاوه بر این سوال اصلی، سوالات زیر نیز می‌توانند در این زمینه به ما کمک کنند:
- من واقعاً در کجای ابعاد کاری و زندگی خود عملکرد عالی و ممتاز دارم؟
- در چه زمینه‌ای فوق‌العاده هستم؟ در بازاریابی، تولید، یا منابع انسانی؟ این فوق‌العاده بودن مربوط به مهارت‌های سازمانی من است یا مهارت‌های مربیگری و یا فردی من؟
- آیا سازمانی که در آن هستم، قادر است بدون من کار کند؟ اگر نه، علت آن چیست؟
W: مخفف weaknesses و به مفهوم نقاط ضعف است.
با خودمان واقعاً صادق باشیم و از خودمان بپرسیم، نقاط ضعف من چیست؟ سپس عمیق‌تر شویم: تصور کنیم کسب و کار خود را به فرد دیگری انتقال داده‌ایم، آیا او عملکرد بهتری خواهد داشت؟ یا فرض کنیم رئیس جدید ما در پی اخراج ما است، چه اتفاقی خواهد افتاد؟
پاسخ دادن به این سوالات واقعا آسان نیست و در این فرآیند، به صحبت کردن و مشورت گرفتن نیاز است. البته در این فرآیند باید صداقت کافی وجود داشته باشد و آماده پذیرش واقعیت باشیم.
O: مخفف Opportunities و به مفهوم فرصت‌ها است.
گاهی اوقات پی بردن به فرصت‌ها دشوار است، مخصوصا اگر نگاهی بدبینانه به جهان داریم. آیا تا به حال به خاطر یک فرصت از دست رفته، خود را سرزنش کرده‌اید؟ چه کسی نکرده است؟ از دست دادن فرصت‌ها می‌تواند ما را وادار کند که خود و موقعیت خود را کاملا زیر سوال ببریم. چگونه می‌توانیم بر تمرکز بر اشتباهات خود و نفرتی که متعاقبا از خود پیدا خواهیم کرد، غلبه کنیم؟ پاسخ این است که ما باید از اشتباهات خود به عنوان فرصتی برای یادگیری، رشد و جستجوی فرصت‌های جدید استفاده کنیم.
T: مخفف Threats و به مفهوم تهدیدات است.
تهدیدات در SWOT معمولا چیزهایی هستند که می‌توانند ما یا شرکت را نابود کنند. به تهدیدات باید به عنوان عواملی نگاه کنیم که می‌توانند رشد ما و یا شرکت را آهسته‌تر کنند، مانند فناوری جدید و پذیرش و تطبیق دیرهنگام با آن.
تحلیل SWOT می‌تواند به ما کمک کند با سوالات درستی که از خود می‌پرسیم و به دنبال بازخورد انتقادی که از همکاران و مربیان خود دریافت می‌کنیم، خودآگاهی خود را افزایش دهیم. وقتی بازخوردی دریافت می‌کنیم، باید مطمئن شویم که روی پرسیدن سؤال‌های از نوع «چه چیز» متمرکز شده‌ایم، نه سؤال‌های از نوع «چرا». ما می‌خواهیم با بهبود خود بر آینده خود متمرکز شویم، نه اینکه حلقه بازخورد منفی را تداوم بخشیم.
اتخاذ این رویکرد پیشگیرانه برای درک نقاط قوت و ضعف خود در کار و زندگی، به ما بینشی می‌دهد که خود را ارزیابی کنیم و بدانیم در حال حاضر کجا هستیم و می‌خواهیم در آینده کجا باشیم.